Podczas przebywania na zewnątrz ważne jest, aby znać nie tylko temperaturę powietrza czy prędkość wiatru, ale także poziom promieniowania ultrafioletowego ze słońca, inaczej zwany indeksem UV.
Znajomość indeksu jest szczególnie ważna dla osób uprawiających różne sporty i zajęcia na świeżym powietrzu: spędzasz długie okresy czasu pod jasnym i silnym słońcem wędrując, jeżdżąc na rowerze, łowiąc ryby lub surfując i nie ma cienia, w którym można by się ukryć, lub po prostu nie mogę tego zrobić.
W tym artykule zrozumiemy, czym jest ten indeks, jak czytać skalę UV Index i co zrobić, aby zachować bezpieczeństwo.
Co to jest indeks UV?
Indeks UV lub indeks ultrafioletowy (UVI) to indeks opracowany i ustandaryzowany do użytku na całym świecie dzięki współpracy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP), Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO). ) i kilku innych takich agencji.
Pełna oficjalna nazwa indeksu to Global Solar Ultraviolet (UV) Index. Inne nazwy, które ludzie zwykli mówić, to indeks słońca, indeks promieniowania słonecznego, indeks promieni UV, ocena UV, poziom UV i tak dalej.
Jak już widać, indeks został stworzony, aby zmierzyć poziom promieniowania ultrafioletowego ze słońca. Dlaczego powinniśmy się przed tym chronić? Zrozummy to krótko:
- Promieniowanie ultrafioletowe jest jednym z kilku głównych rodzajów promieniowania na równi ze światłem widzialnym, podczerwonym i innymi. Pochodzi głównie ze słońca.
- W przeciwieństwie do promieniowania widzialnego dla ludzkiego oka, nie widzimy promieni ultrafioletowych lub musimy do tego użyć specjalnych urządzeń. Jednak jesteśmy prawie stale narażeni na to promieniowanie.
- Poziom UV zależy od wzniesienia Słońca (im wyżej słońce na niebie, tym wyższe UV), szerokości geograficznej i wysokości (im bliżej równika, tym wyższe UV), zachmurzenia, ozonu, odbicia od gruntu — to główne czynniki .
- Promieniowanie ultrafioletowe ze słońca jest szkodliwe dla naszej skóry i ogólnego samopoczucia. Nie panikować. W małych ilościach jest uważany za nawet przydatny. Ogólnie rzecz biorąc, bez słońca nie byłoby ludzi i całego życia na ziemi. Ale jeśli przez cały dzień przebywasz na słońcu, możesz się poparzyć.
- Ruch pomaga zmniejszyć skutki promieniowania, tak jak w przypadku aktywnego sportu, ale tylko częściowo. Mimo to długotrwała i systematyczna ekspozycja na słońce może powodować poważne problemy zdrowotne, takie jak przedwczesne starzenie się skóry, rak skóry, a nawet zmiany DNA – ok, nie będziemy Cię już straszyć.
Dlatego eksperci ds. zdrowia i meteorolodzy na całym świecie zalecają noszenie ochrony przed jasnym słońcem lub po prostu nie przebywanie na słońcu.
Zaczęli również przewidywać promieniowanie UV po utworzeniu indeksu — tak samo jak w przypadku temperatury powietrza lub morza, różnych warunków wiatrowych, ciśnienia atmosferycznego i tak dalej. Z czasem wskaźnik UV stał się integralną częścią prognoz pogody na całym świecie.
Przy okazji, jeśli zastanawiasz się, jak obliczany jest indeks UV, wzór wygląda tak:
Jak czytać skalę UV Index, aby zachować bezpieczeństwo pod słońcem?
Indeks UV to prosta skala z liczbami od 1 do 11+. Każdy poziom skali pokazuje ryzyko szkód spowodowanych niezabezpieczoną ekspozycją na słońce. Dla lepszego i szybszego zrozumienia skali, liczby są również wyróżnione kolorem. Oto, co zaleca się zrobić w przypadku niektórych wartości indeksu:
UV Index 1–2 (zielony) jest niski
Noś okulary przeciwsłoneczne przy słonecznej pogodzie, ale pamiętaj, że ponad 90% promieniowania UV nadal może przenikać jasne chmury, jeśli i kiedy się pojawią. Jeśli łatwo ulegasz poparzeniom słonecznym, ale musisz przebywać na słońcu, noś ubrania z długimi rękawami i używaj kremów z filtrem co najmniej SPF-30.
Warto też wiedzieć, że suchy piasek na plaży odbija do 15% promieniowania UV. Piana morska odbija około 25% promieniowania UV, a czysty śnieg odbija do 80% promieni słonecznych UV.
Jednocześnie UV wzrasta o 4% na każde 300 m wzrostu wysokości (co 1000 m — o 10% do 12%), a na głębokości pół metra UV jest nadal o 40% tak intensywne jak na powierzchnia.
Indeks UV 3-5 (żółty) jest umiarkowany
Noś okulary przeciwsłoneczne i odzież z długimi rękawami. Poza tym koniecznie załóż kapelusz. Użyj tego samego kremu przeciwsłonecznego co najmniej SPF-30. W środku dnia, kiedy słońce jest najsilniejsze, przez większość czasu pozostań w cieniu. Odcienie mogą zmniejszyć promieniowanie UV o 50% lub więcej.
Indeks UV 6-7 (pomarańczowy) jest wysoki
Zminimalizuj czas spędzany na zewnątrz od 10:00 do 14:00. codziennie, ale lepiej do 16:00. W tym czasie odbierane jest 60% promieniowania UV. Poza równikiem i ogólnie w tropikach, najwyższe poziomy promieniowania UV występują, gdy słońce znajduje się na maksymalnej wysokości, około południa (słonecznego południa) w okresie letnim. Noś ubranie z długimi rękawami, kapelusz i okulary przeciwsłoneczne oraz używaj kremu z filtrem co najmniej SPF-30.
Indeks UV 8-10 (czerwony) jest bardzo wysoki
Pamiętaj, aby zamiast szortów nosić również ubrania i spodnie z długimi rękawami. Noś kapelusz z szerokim rondem, który tworzy więcej cienia wokół głowy i twarzy. Noś również okulary przeciwsłoneczne i używaj kremów z filtrem co najmniej SPF-30 i pozostań w cieniu w miarę możliwości między 10:00 a 16:00.
Jeśli pracujesz na zewnątrz pod słońcem, dobrze jest wiedzieć, że pracownicy w pomieszczeniach są o 10% do 20% mniej narażeni na promieniowanie UV rocznie.
Indeks UV 11+ (fiolet) jest ekstremalny
Używaj całego sprzętu ochronnego i środków ostrożności opisanych powyżej. Na tym poziomie indeksu skóra pali się w ciągu kilku minut.
Najwyższy wskaźnik UV, sięgający niewiarygodnych 43,3 punktu (!) zanotowano 29 grudnia 2003 roku w wulkanie Licancabur na pograniczu Boliwii i Chile w Ameryce Południowej. Myślę, że w tamtym momencie historii to miejsce było dość niebezpieczne, aby spędzić cały dzień na wędrówkach.
Ważne, aby wiedzieć:
- Zalecenia, które widzisz, dotyczą normalnych, zdrowych osób dorosłych z lekką opalenizną. Osoby o jaśniejszej skórze są bardziej narażone na oparzenia słoneczne.
- Osobom z różnymi poważnymi przeciwwskazaniami nie zaleca się dłuższego przebywania na słońcu.
- Dzieciom i osobom starszym zaleca się również, aby nie spędzały zbyt wiele czasu w jasnym, silnym słońcu bez ruchu.